Seranoham of serranoham? 
In Nederland wordt, wanneer wordt verwezen naar de bekende Spaanse gedroogde ham, het woord “serranoham” regelmatig met één enkele “r” geschreven in plaats van met twee. In tegenstelling tot het Spaans is het gebruik van de dubbele “r” niet gebruikelijk in Nederlandse zelfstandige naamwoorden (in tegenstelling tot werkwoordsvervoegingen, bijv. “verrekend”).
De correcte schrijfwijze van de naam van deze Spaanse ham is dus “serranoham” met twee “r’s” en niet “seranoham” met één “r”. Maar … waar komt de naam “serrano” eigenlijk vandaan?
Oorsprong van de woorden sierra en serrano
Etymologisch gezien is het woord “serrano” afkomstig van het Latijnse “sierra”/”serra”, wat aanvankelijk niet werd gebruikt voor serranoham, maar als woord diende voor het Nederlandse gereedschap “zaag”. In het latere Latijns evolueerde dit naar het woord om kleine bergketens met een driehoekige vorm te beschrijven die lijken op het getande blad van een zaag, zoals in het Spaanse epos “Cantar del Mío Cid”, geschreven eind 12e eeuw.
Van daaruit werd het woord “serrano” niet alleen gebruikt als bijvoeglijk naamwoord, maar ook als zelfstandig naamwoord voor de herders die in de bergen woonden ten zuiden van Ávila en Salamanca, die vandaag de dag bekend staan als Las Batuercas en La Sierra de Gredos. Het waren de “serranos” die met hun kuddes de bergen afdaalden, net zoals de “gavaches” die in Frankrijk de gebieden afdaalden waar de “gaves” of bergstromen van de Pyreneeën zich bevonden.
Serrano, koude lucht en Spaanse ham
Vanaf dat moment werd in het Spaans het woord “serrano” gebruikt voor alles wat te maken had met de bergen, met name het weer, de lucht en de kou die zo belangrijk zijn voor het rijpingsproces van de Spaanse ham, die immers een koude temperatuur en lucht nodig hebben voor hun rijping. Serranoham rijpt per slot van rekening door lange tijd aan koude lucht te worden blootgesteld. Het is tijdens dit natuurlijke rijpingsproces dat de serranoham zijn zo kenmerkende aroma en smaak krijgt.
Dit koude en droge klimaat is één van de traditionele factoren voor de productie van onze gedroogde ham, de wereldwijd bekende Spaanse ham, de serranoham met twee “r’s”. Dit verklaart waarom “seranoham” niet de juiste schrijfwijze is voor deze bekende delicatesse.
